Dat Wat Blijft

Dat Wat Blijft is een varende tentoonstelling op binnenvaartschip Oostenwind over de 200-jarige Zuid-Willemsvaart. Het meerjarige project van beeldend kunstenaar Monique Broekman 'zakte' het gehele kanaal af: van Den Bosch via Veghel en Weert naar Maastricht en Luik. Tijdens de varende tentoonstelling werden schilderijen gemaakt, objecten verzameld en verfilmde verhalen gedeeld.

Broekman woont zelf aan de Zuid-Willemsvaart in Den Bosch. Het kanaal en zijn schat aan grote en kleine verhalen maakten haar nieuwsgierig. Zo nieuwsgierig zelfs dat ze het tot het onderwerp van dit kunstproject heeft gemaakt. Dus ging zij bij haar ‘kanaalburen’ op zoek naar verhalen over het kanaal die vervolgens in gefilmde portretten, schilderijen en objecten tot leven komen.

Samen met co-curator Alexandra van Dongen, de Belgische co-curator Elise Labiaux en deelnemende bewoners, cameraman Esgo Klein, bedrijven en (culturele) instellingen is gebouwd aan een nieuwe, veel persoonlijkere geschiedenis van het 122 km lange kanaal. De bijzondere vracht van Dat Wat Blijft kwam van 1 t/m 18 december samen in een totaalinstallatie in het Koetshuis onder de naam Wat Blijft, met op 18 december de eindpresentatie in de Statenzaal van Het Noordbrabants Museum met performances en lezingen. Na afloop van Wat Blijft worden alle onderweg gemaakte schilderijen ondergebracht bij geselecteerde participanten.
Lees de laatste nieuwsbrief met links naar filmregistratie van 18 december. Hieronder een fotoverslag.

Een vaartocht over de Zuid-Willemsvaart

De vaartocht van Dat Wat Blijft begint en eindigt in Den Bosch. Tijdens de route over de Zuid-Willemsvaart werd samengewerkt met verschillende partnerinstellingen: Fabriek Magnifique in Veghel, de Cacaofabriek in Helmond, Museum W in Weert, Lumière in Maastricht, Musée de la Vie wallonne in Luik en Het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Ook meerde Oostenwind aan in Neeroeteren waar werd samengewerkt met heemkundige kring Neeroeteren. De tentoonstelling kwam daarna voor het eerst aan land in Museum Jan Heestershuis in Schijndel. 

Van donderdag 1 december tot en met zondag 18 december komt de lading van Oostenwind samen in de totaalinstallatie Wat Blijft in het Koetshuis van Het Noordbrabants Museum.

Hieronder een chronologisch beeld- en filmverslag van alle aanlegplaatsen van Dat Wat Blijft.

Startpunt - Den Bosch           1 t/m 8 juni 2019

Het varende kunstproject Dat Wat Blijft beleefde zijn vuurdoop in Den Bosch in het ruim van tjalk De Vertrouwen. Gelegen op de Zuid-Willemsvaart bij de Kasterensbrug werd voor de eerste keer gebouwd aan een verzameling van verhalen over het kanaal.

Monique Broekman verfilmde bijzondere verhalen over de Zuid-Willemsvaart wat resulteerde in intrigerende video’s over het Bossche deel van het kanaal. Zo maakte ze een video waarin Mariët Bruggeman, werkzaam bij het BHIC in de Citadel, vertelt over haar vader amateurhistoricus Henk Bruggeman en een waarin beeldend kunstenaar Paul Cox een sculptuur maakt op basis van de sluitstenen aan het kanaal. In andere video’s is trekzakspeelster Theodora van den Wildenberg te zien die een lied schreef over de plek waar ze opgroeide, borduren de dames van ouderenhuiskamer Ut Meijerke samen met oprichtster Jetty Lobregt over oude kanaalfoto’s heen en vertelt Wim van Woensel over de borstelfabriek van zijn blinde vader gelegen aan het kanaal.
Het schip werd tijdens de opening gejaagd (getrokken) zoals men dat vroeger ook deed bij ongemotoriseerde schepen, als een re-enactment.

Bekijk via deze link de film die een beeld geeft van de tentoonstelling en laat je de activiteiten die plaats vonden herbeleven.

De foto's geven een impressie van Dat Wat Blijft in tjalk De Vertrouwen in 2019.

De Cacaofabriek - Helmond            4 t/m 11 juni 2021

Op 4 juli 2021 werd Dat Wat Blijft geopend in Helmond bij de Cacaofabriek. Er waren optredens van de Helmondse Otine van Erp (accordeon) en John van der Sanden (zang) die gedichten van de kanaaldichter Rick Terwindt op muziek hadden gezet. Ook werd er een wandeling georganiseerd door stadsgids Jan van Bussel en stadshistoricus Giel van Hooff. Kanaaldichter Rick Terwindt gaf een performance tijdens het optreden van schoonzwemster Lisanne Verhees in de Zuid-Willemsvaart, terwijl  duiker Ruud Verhees onder water filmde.

Tijdens de opening in Helmond werd er geborduurd over historische afbeeldingen van de Zuid-Willemsvaart op linnen. Het is een serie werken die groeide langs de 122 kanaalkilometers en waar iedereen aan mee mocht doen. 

Hieronder een video van Pien Smeets die L'invitation au Voyage, een tekst van Charles Baudelaire op muziek van Henri Duparc, zingt in het lege ruim van Oostenwind. Ze woont nabij de Zuid-Willemsvaart in Den Bosch en studeert Muziektheater Klassiek aan het conservatorium van Tilburg waar zij wordt opgeleid tot operazangeres.

De foto's laten de activiteiten zien die tijdens de feestelijke opening werden georganiseerd. Fotografie: Super Formosa. 
 

Fabriek Magnifique - Veghel            16 t/m 25 juli 2021

Binnenvaartschip Oostenwind legde in Veghel aan tijdens het festival Fabriek Magnifique. Er vonden verschillende optredens plaats waaronder een zangoptreden van Pien Smeets op het dek, Puck van Hees in het ruim van het schip en een dansvoorstelling van de talentenklas CHV Academy op een geluidswerk van stadscomponist van de Meijerijstad Angela de Weijer. Verder werden er filmopnames gemaakt tijdens het optreden van danser Cas Beekmans van de Acadamy, werd er een lezing gegeven door een bestuurder van de waterschappen Aa en Maas en werd er een sponsoretentje georganiseerd voor de van Berkelgroep door kok Myriam Tijdink. Schipper Bart Verkade gaf een workshop touwslaan voor TOPklas van OBS de Uilenbrink in Veghel. Tot slot was er een optreden te zien van zingende zeemeerminnen. 

Bekijk hieronder het optreden van Puck van Hees (met eigen nummers) in het ruim van het schip, als onderdeel van de livestream die Fabriek Magnifique maakte als alternatief voor een live festival. En bekijk ook de teasers van de verfilmde verhalen over het kanaal uit Veghel, Helmond en één uit Maastricht.

De foto's laten de wervelende optredens zien die tijdens de opening plaatsvonden. 

Lumière - Maastricht            6 t/m 10 en 13 t/m 17 oktober 2021

De Oostenwind vaart met zijn bijzondere Dat Wat Blijft-vracht door richting Maastricht om daar in oktober 2021 aan te leggen bij het Sphinxkwartier.

In samenwerking met Lumière Cinema en Stichting Sphinxkwartier kwam een prachtige randprogrammering tot stand met onder andere de lezing ‘Lotgevallen van de Zuid-Willemsvaart’ door Rouke van der Hoek, poëzie door dichters Maarten van den Berg, Rouke van der Hoek en Rick Terwindt en een lezing ‘Ontroerende goederen’ door kunsthistoricus Alexandra van Dongen. Daarnaast werd er een wandeling met historisch figuur Petrus Regout georganiseerd i.s.m. filmvertoning bij Lumière Cinema en een rondleiding door Maastricht door senior conservator bij Centre Céramique Wim Dijkman alias Petrus Regout.

Hieronder een impressie van de tentoonstelling in het ruim bij aanlegplaats Maastricht en van de diverse activiteiten georganiseerd als randprogrammering tijdens de aanlegperiode van het schip.

 

Museum W - Weert             24 juni t/m 3 juli 2022

Van 26 juni tot en met 3 juli 2022 legde Dat Wat Blijft aan in Weert langs de Industriekade. Wederom werden er tijdens de aanlegperiode diverse activiteiten georganiseerd en nieuwe verhalen over het kanaal verzameld. Broekman interviewde bijvoorbeeld de ouders van de beroemde designer/kunstenaar Job Smeets, Johan en Marian Smeets, en verfilmde hun verhaal. Tijdens Dat Wat Blijft in Weert verzorgde Johan een wandeling van Museum W naar Oostenwind waarbij hij de deelnemers alles vertelde over Weert, zijn zoon Job en hun bijzondere relatie met deze stad aan de Zuid-Willemsvaart.

Bekijk de teasers van de bijzondere verhalen die Monique Broekman verfilmde over Weert en haar kanaalbewoners. De schippersvrouwen komen aan het woord en het verhaal over de Weerter luciferfabriek wordt verteld. 

Heemkundekring Wotra - Neeroeteren            5 t/m 10 juli 2022

Neeroeteren was de eerste Belgische aanlegplaats van Dat Wat Blijft. In dit charmante Vlaamse stadje meerde Oostenwind aan om verhalen te verzamelen over het kanaal en haar kanaalbewoners. Dit keer werd samengewerkt met heemkundekring Wotra en Musea Maaseik.

Monique verfilmde het verhaal van de Zuid-Willemsvaart ter hoogte Neeroeteren, waar een duiker ligt die tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikt werd om te vluchten naar het neutrale Weert. Ze filmde ook het huis van de moeder van Simenon die daar een roman over het kanaal heeft geschreven. 

Musée de la Vie wallonne – Luik (Français)               13 t/m 17 juli 2022

In Luik bereikte Dat Wat Blijft na een lange reis over de Zuid-Willemsvaart eindelijk het verste punt. Samen met de Belgsiche co-curator werd een prachtige editie neergezet waarin onder meer het verhaal van de botteressen werd verfilmd. Tot het begin van de 20e eeuw werd in de regio Luik het vervoer van goederen overgelaten aan vrouwen, botteressen genaamd, naar de mand die ze op hun rug droegen om de goederen in te verplaatsen: ‘li bot’.

Bekijk hieronder de teaser van de film over de botteressen. 

Je ziet ook foto's van de schilderijen die Monique Broekman heeft gemaakt tijdens de vaartocht van Oostenwind, waaronder de portretten van de botteressen en van de ouders van designer Job Smeets. 

Musée de la Vie wallonne - Liège           13 au 17 juillet 2022

Exposition itinérante  Ce Qui Reste  à Liège

Immergez-vous du 13 au 17  juillet dans l’univers du canal Zuid-Willemsvaart et découvrez de nombreuses histoires surprenantes !

Ce Qui Reste (Dat Wat Blijft) est une exposition à bord de la péniche Oostenwind. Voyageant de Bois-le-Duc jusqu’à Liège, elle dévoile des histoires surprenantes autour du canal Zuid-Willemsvaart, en mêlant art et poésie, passé et présent.

Les visiteurs pourront y découvrir des personnages emblématiques liégeois sous un nouvel angle, comme l’écrivain Georges Simenon ou la figure de la Botteresse, à travers des vidéos, des objets, des peintures, des broderies, des photos et des poèmes.

Histoires surprenantes du canal  Zuid-Willemsvaart

Le long du canal Zuid-Willemsvaart, c’est tout un monde qui se rassemble. Au fil du temps, différents habitant.e.s et entrepreneur.e.s y ont trouvé leur place. Le projet artistique « Ce Qui Reste » recueille et préserve leurs histoires. À travers le regard de l’artiste Monique Broekman, ces histoires prennent un nouveau sens. Par le biais de peintures et de films documentaires poignants, elle raconte l’histoire des (anciens) habitants du canal.

L’artiste Monique Broekman : « Habitant le long du canal Zuid-Willemsvaart à Bois-le-Duc, j’ai appris au fil du projet « Ce Qui Reste » à connaitre de mieux en mieux mes voisins du canal et leurs histoires. Nous avons une histoire commune autour de ce canal, mais nous en faisons chacun notre propre récit. À travers l’exposition Ce Qui Reste, ce sont précisément ces récits que j’ai voulu mettre en lumière pour le présent et pour l’avenir ».

Ce Qui Reste (Dat Wat Blijft) est un projet artistique et multidisciplinaire de l’artiste Monique Broekman, en collaboration avec les curatrices Alexandra van Dongen et Elise Labiaux, le vidéaste, Esgo Klein, la designeuse Nicole Smans et la directrice de production Heleen Moors. Il s’agit d’une initiative de la Fondation Puckworks,

La première édition de Ce Qui Reste a eu lieu en 2019 à Bois-le-Duc. À partir de juin 2022, le bateau se remettra à flot. En cette année spéciale — le 200e anniversaire du canal — l’exposition fera escale à Weert, Neeroeteren (Maaseik), Liège et Veghel.

Fabriek Magnifique - Veghel                19 t/m 24 juli 2022

Ook in 2022, het jaar waarin de Zuid-Willemsvaart 200 jaar bestaat, werd aangelegd in Veghel tijdens cultureel festival Fabriek Magnifique. 

Museum Jan Heestershuis – Schijndel            16 september t/m 6 november 2022

In oktober 2022 kwam de bijzondere vracht van de Oostenwind voor het eerst aan land. Alle verfilmde verhalen en objecten die verzameld zijn tijdens de reis over de Zuid-Willemsvaart werden gepresenteerd in Museum Jan Heestershuis in Schijndel.

Eindpunt – Koetshuis Het Noordbrabants Museum           1 t/m 18 december 2022

Nu de vaarroute is voltooid vindt van 1 tot en met 18 december de eindmanifestatie plaats van Dat Wat blijft. Onder de titel Wat Blijft komen alle objecten en verfilmde verhalen voor de laatste keer samen in het Koetshuis van Het Noordbrabants Museum. Iedereen is welkom, toegang tot de tentoonstelling is gratis.

Hieronder alvast een video- en fotoimpressie van de bijzondere vracht die Oostenwind aan wal brengt in Den Bosch. 

Bekijk ook alvast de teaser van de film over schip Oostenwind die op 18 december tijdens eindpresentatie Wat Blijft in première gaat. 

Wil je aanwezig zijn tijdens de eindpresentatie? Dat kan! Meld je uiterlijk 12 december aan via datwatblijft@gmail.com

 

Dat Wat Blijft in de pers:

Brabants Dagblad, 15 juli 2021

Pewa weblog 8 juli 2021

RTV Contact 5 juli 2021

Eindhovens Dagblad, 4 juli 2021

Omroep Brabant 4 juli 2021

Dit is Helmond 3 juli 2021

Brabants Dagblad 23-06-2021

Brabants Dagblad 12-02-2021

Brabants Dagblad 23 juni 2021

Omroep Meierijstad 21 juni 2021


Omroep Meierijstad.

Brabants Dagblad 19-12-2020

Scheepspost, 20-10-2020

Artikel in de Schuttevaer 21-10-2020

Omroep Meierijstad 25-10-2020

Artikel in het Brabants Dagblad door Mark van de Voort 28 mei 2019

Artikel op de website van het Noordbrabants Museum, 4 juni 2019

Brabants Dagblad, 6 oktober 2020


VAARROUTE/TENTOONSTELLINGSPERIODE DAT WAT BLIJFT 2022:

16 september (opening 19 uur)- 16 november: Tentoonstelling Dat Wat Blijft bij Museum Jan Heestershuis
Pompstraat 17, 5481 BL Schijndel
24 november filmvertoning en gesprek in de Verkadefabriek tijdens Bossche Filmers
1-18 december: Wat Blijft in het Koetshuis van het Noordbrabants Museum in Den Bosch
18 december: Presentatie publicatie en feestelijke afsluiting in de Statenzaal van Noordbrabants Museum in Den Bosch

24 juni 19.00-21.30 uur: Opening Dat Wat Blijft in Weert i.s.m. Museum W
25 juni - 4 juli: Varende tentoonstelling met binnenvaartschip Oostenwind bij de Mouttoren in Weert
Openingstijden: 11-17 uur. Maandag gesloten.

Alle activiteiten zijn gratis te bezoeken. Aanmelden voor de opening uiterlijk 22 juni. Gezien de ruimte in het schip, zijn de activiteiten toegankelijk voor een beperkt aantal mensen. Graag aanmelden via: museumw@weert.nl

Randprogrammering:
25 juni 14 uur en 2 juli 11 uur Rondleiding/wandeling door Johan Smeets, de vader van kunstenaar Job Smeets die een solotentoonstelling heeft bij MuseumW. Start MuseumW en eindigend in schip. Hier aanmelden.

26 juni 15 uur -onderdeel van Cultureel Lint Weert- dansperformance met choreografie van Resa Samangun van Dancer Studio in Weert op bewerkt geluidswerk van Angela de Weijer
13.30 en 16 uur Workshop touwslaan door schipper Bart Verkade

29 juni 19-20.30 uur Lezing Theo Schers over de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart bij Weert, muzikale omlijsting Theodora van den Wildenberg (trekzak/zang) Hier aanmelden.

3 juli rondleiding in de machinekamer om 14 uur en de roef om 14.30 tot 15.30 uur met schippersverhalen door schipper Bart Verkade. Hier aanmelden

5 juli - 11 juli: Varende tentoonstelling met binnenvaartschip Oostenwind in Neeroeteren (Maaseik, België) i.s.m. heemkunde Wotra en Musea Maaseik.
Openingstijden: 5 juli 16-20 uur. 6 t/m 10 juli: 14-18 uur.

Randprogrammering:
9 en 10 juli 14 uur verhalenwandeling langs kanaal door Jos Zoons en bezoek schip

13 juli - 17 juli: Varende tentoonstelling met binnenvaartschip Oostenwind in Luik i.s.m. Musée de la vie Wallonne. Locatie: Port des Marcatchous.
Openingstijden: 13 juli 16-20 uur. 14-17 juli: 14-18 uur. Maandag gesloten.

19 juli - 25 juli : Varende tentoonstelling met binnenvaartschip Oostenwind in Veghel (Meierijstad) i.s.m. Fabriek Magnifique en Phoenix Cultuur . Locatie: Noordkade onder de brug.
Openingstijden: 14-18 uur. Op 21 juli 14-20.15 uur.

Randprogrammering:
22 juli: optreden Theodora van den Wildenberg; trekzak/zang
23 juli: optreden Pien Smeets; operazangeres i.s.m. de talentenklas dans van Phoenix Cultuur. Performance door Puck van Hees; singer-songwriter
23 juli: optreden Otine van Erp (accordeon) en John van der Sanden (zang)
24 juli: 12.30 aan tafel met vertegenwoordigers van alle heemkundekringen van de Zuid-willemsvaart van Den Bosch tot aan Luik. Vertegenwoordigers van de diverse heemkundekringen vertellen onder genot van een lunch nav een meegebracht object over hun woonplaats in relatie tot het kanaal. Het openbare gesprek wordt geleid door Alexandra van Dongen.

 

De voorbereidingen voorafgaand aan de vaarroute 

Voordat binnenvaartschip Oostenwind de Zuid-Willemsvaart afzakte hebben er verschillende voorbereidende activiteiten plaatsgevonden.

Zo werden op 10 maart 2019 twee inspiriatiebijeenkomsten gehouden in het atelier van Monique Broekman met medewerking van co-curator Alexandra van Dongen (curator/werkzaam bij museum Boijmans Van Beuningen), Henk Henkes (gids kring Vrienden ‘s Hertogenbosch), drs. Akke de Vries-Oosterveen (erfgoeddeskundige)en zangeres Theodora van den Wildenberg.
Op onderstaand filmpje een registratie van de bijeenkomst.

Daarnaast vond op 24 maart 2019 een excursie plaats naar het schip De Vertrouwen, het eerste schip waarop Dat Wat Blijft werd georganiseerd, waar schipper Bart Verkade van alles vertelde over het schip en schippersleven. De foto's hieronder geven een impressie.

De dames van ouderenhuiskamer Ut Meijerke hebben met met oprichtster Jetty Lobregt ook meegdaan met de voorbereidingen voor Dat Wat Blijft door te borduren over oude foto's van de Zuid-Willemsvaart. Op de foto's kun je zien dat ze hard aan het werk zijn!

Tot slot heeft een reizende 'kanaalkast' alle aanlegplaatsen aangedaan vóórdat binnenvaart Oostenwind dat deed om alvast de mooiste verhalen over het kanaal te verzamelen. Op de laatste video zie je hoe dat ging. 

 

Volg Dat Wat Blijft online!

Volg ons op Facebook of Instagram.

Of lees hier de nieuwsbrieven. Stuur een mail als je ook de nieuwsbrief wilt ontvangen.
November 2022
Oktober 2022
Augustus 2022
Mei 2022
April 2022
Maart 2022
Februari 2022
December 2021, September 2021, Mei 2021, April 2021, Maart 2021, Februari 2021, Januari 2021, December 2020, November 2020, September 2020, 1, 2, 3



Klik hier voor de agenda van Dat Wat Blijft 2022.

Dat Wat Blijft is een project van Stichting Puckworks en wordt uitgevoerd door:

Projectleider/beeldend kunstenaar Monique Broekman, i.s.m. Alexandra van Dongen, free-lance curator en onderzoeker Kunst- en Cultuurhistorische Projecten en conservator Museum Boijmans Van Beuningen; filmer Esgo Klein; schipper Bart Verkade; Jan van Hees, tentoonstellingsopbouw en ontwerp; Heleen Moors/Rick Hooijberg, productie.

De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met vele enthousiaste kanaalbewoners, performers en betrokkenen. Onze dank gaat uit naar:

Schipper Bart Verkade, kanaaldichter Rick Terwindt, Belgische co-curator Elise Labiaux, zangeres Pien Smeets, trekzakspeelster Theodora van den Wildenberg en nog vele anderen.